Ngày 05/09/2025, buổi Workshop “Cây Di Sản” #1 với chủ đề “Từ gốc rễ văn hoá đến định vị hiện đại” trong khuôn khổ Show It NOW 2025 đã chính thức diễn ra. Với sự đồng hành của anh Nguyễn Tiến Huy – Founder & CEO Pencil Group và anh Đinh Trí Dũng – Brand Manager Arena Multimedia, phiên đầu tiên mang đến cho thí sinh không chỉ kiến thức, mà còn cả phương pháp luận sâu sắc để khai thác di sản văn hoá Việt Nam trong sáng tạo đương đại.
Nghệ thuật cân bằng giữa gốc rễ và thân cây trong mô hình “Cây Di Sản”
Mô hình “Cây Di Sản” được ví von là quá trình sáng tạo như việc trồng cây, bao gồm ba thành phần: gốc, thân và tán. Gốc cây tượng trưng cho việc nghiên cứu sâu sắc các giá trị văn hóa cốt lõi, giống như mạch ngầm di sản. Để có một gốc rễ vững chắc, chúng ta cần có tư duy kiên nhẫn, tò mò, và có tổ chức. Thí sinh cũng cần phân biệt giữa các biểu hiện bề mặt của văn hóa (như áo dài, bánh mì) và “DNA Văn hóa” – những giá trị, triết lý sống, câu chuyện và tín ngưỡng sâu xa của con người.
Thân cây đại diện cho định vị chiến lược, nơi các giá trị văn hóa từ “gốc rễ” được chuyển ngữ để kết nối với công chúng hiện đại. Đây là cầu nối vững chắc giữa quá khứ và hiện tại. Hai ví dụ thành công được nêu là Lady Triệu Gin định vị về khí phách Việt vươn tầm toàn cầu và Hanoia/Battrang Atelier định vị cho sự xa xỉ của nghề thủ công.
Một dự án sáng tạo chỉ thực sự có giá trị khi vừa giữ được tính xác thực của gốc rễ là sự kiên định với kỹ thuật truyền thống vừa đạt được sự phù hợp của thân cây gồm khả năng sử dụng ngôn ngữ thiết kế đương đại và thích ứng với không gian sống hiện đại. Đây chính là chìa khóa để di sản Việt Nam không chỉ được bảo tồn, mà còn được nâng tầm và khẳng định vị thế trên bản đồ sáng tạo toàn cầu, trở thành nguồn cảm hứng sống động cho thế hệ hôm nay và mai sau.
Theo chia sẻ của anh Nguyễn Tiến Huy, chủ đề Re:Imagine trong khuôn khổ Show It NOW 2025 không chỉ đơn thuần là làm mới bề ngoài của di sản, mà là một hành trình tái định hình và chuyển ngữ giá trị văn hóa để chúng có thể sống động trong đời sống đương đại. Những tác phẩm dự thi vì thế không chỉ cần đẹp về mặt thẩm mỹ, mà còn phải chứa đựng chiều sâu văn hóa, đồng thời có khả năng tạo ra giá trị ứng dụng và thương mại. Anh nhấn mạnh: “Thách thức lớn nhất đối với người trẻ khi bước vào tiến trình này chính là ba câu hỏi: Làm thế nào để kết nối quá khứ với tương lai? Làm sao cân bằng giữa bản sắc và thương mại? Và đâu là ranh giới giữa bảo tồn và phát triển?”
Chính trong những câu hỏi khó ấy, người trẻ sẽ tìm thấy cơ hội để không chỉ là nhà thiết kế, họa sĩ hay nhà làm phim, mà còn trở thành những nhà nghiên cứu văn hóa và người kể chuyện bằng thị giác, góp phần kiến tạo một dòng chảy sáng tạo mới cho di sản Việt Nam. Từ đó, anh khẳng định rằng một ý tưởng sáng tạo chỉ thực sự có sức sống khi được nuôi dưỡng từ gốc rễ vững chắc. “Rễ” luôn quan trọng hơn “lá” – bởi lẽ lá có thể đẹp, nhưng nếu rễ mục thì cây khó lòng tồn tại. Ngược lại, khi gốc rễ đủ sâu và khoẻ, dự án sáng tạo sẽ có nền tảng để phát triển, chỉnh sửa và thích ứng theo thời gian, mở ra tiềm năng lan tỏa lâu dài.
Giữ giá trị cốt lõi, mở lối sáng tạo khác biệt
Ở góc nhìn đồng hành cùng thí sinh, anh Đinh Trí Dũng chia sẻ: “Chủ đề hôm nay thật sự hấp dẫn và ý nghĩa. Anh Huy đã chia sẻ rất chi tiết về khung tư duy và cách tiếp cận, hy vọng các bạn sẽ thấy nhẹ nhàng hơn khi đối diện với những vấn đề tưởng chừng phức tạp.” Anh nhấn mạnh rằng Ban tổ chức kỳ vọng các tác phẩm năm nay không chỉ dừng ở việc nâng cao nhận thức cộng đồng, mà còn có tiềm năng trở thành dự án thương mại. Bởi khi một dự án văn hoá mang lại giá trị kinh tế, nó sẽ tạo ra vòng quay tài chính để nuôi dưỡng sức sáng tạo lâu dài cho nghệ sĩ.
Đặc biệt, anh truyền cảm hứng bằng một trải nghiệm cá nhân đó là bức ảnh do chính bản thân anh chụp về một cành sen khô trong chiếc lọ sứ Bát Tràng. Dù nhiều người cho là khô héo, anh lại nhìn thấy trong đó một vẻ đẹp riêng. Từ câu chuyện này, anh nhắn nhủ thí sinh: “Hãy mạnh dạn giữ lấy góc nhìn riêng. Khi bạn thật sự tin vào nó, người khác rồi cũng sẽ nhìn thấy vẻ đẹp ấy giống như bạn.” Anh cũng khuyến khích thí sinh bắt đầu từ những điều gần gũi nhất – làm cho đồng quê, góc phố, khu phố quanh mình trở nên đẹp hơn. Và quan trọng hơn, đừng quên quan sát những tiểu văn hoá đang tồn tại trong xã hội ngày nay, bởi chính sự đa dạng ấy sẽ là chất liệu phong phú cho sáng tạo.
Workshop “Cây Di Sản” #1 khép lại với nhiều bài học quý giá. Thí sinh không chỉ được trang bị khung tư duy về nghiên cứu và định vị di sản, mà còn được tiếp thêm niềm tin, sự can đảm để giữ bản sắc và dám khác biệt. Đây là bước đệm quan trọng trước khi bước sang Workshop “Cây Di Sản” #2, nơi câu chuyện sẽ tiếp tục với ngôn ngữ sáng tạo đương đại và xây dựng hồ sơ dự thi.
Minh Anh
