Họ và tên: Lương Phương Linh
Ngày tháng năm sinh: 19/10/2002
Tỉnh/ Thành phố đang sinh sống: Hà Nội
Nơi học tập/ Công tác: Arena Multimedia/ Học viện Ngoại giao
Bảng dự thi: Bảng Arenaites
Hạng mục: Nhiếp ảnh
GIỚI THIỆU BẢN THÂN
Xin chào!. Mình là Lương Phương Linh. Mình tham gia Hương Vị Sắc là để giúp bạn tiếp cận đến một văn hóa cũ, nhưng có thể mới với bạn. Mong bạn đón nhận nhé.
HẠNG MỤC NHIẾP ẢNH
CHỈNH CHIÊNG
“Nền văn hóa của một quốc gia nằm trong trái tim và tâm hồn của nhân dân”, Mahatma Gandhi. Quả vậy, sức mạnh của một quốc gia lớn cỡ nào cũng nằm ở cốt lõi văn hoá. Đây là tác phẩm man một trong những biểu trưng văn hoá của Việt Nam, là một trong những nét cổ truyền có thể bị lãng quên trong tương lai.
Đến với một ngôi làng tại huyện Chư Păh (Gia Lai), hình ảnh những người dân tộc Jrai với làn da rám nắng, cùng với tiếng chiêng vang lên theo hồi khi có du khách đến thăm. Nhưng đôi khi tiếng chiêng chói tai cũng khiến người ta thức dậy vào vào buổi trưa. Người ta nghe đó tưởng là đánh cồng chiêng, múa chiêng à?. Ít ai biết đó là nghề chỉnh chiêng, cái nghề còn có tên khác là “chữa bệnh cho chiêng”. Những hình ảnh dưới đây không đủ sức mạnh để miêu tả thanh sắc âm thanh vang lên khó chịu như thế nào, nhưng sẽ gây tò mò cho ai chưa bao giờ biết đến cái nghề truyền thống của bà con Tây Nguyên.
Để làm được chỉnh chiêng, yêu cầu người nghệ nhân phải biết đánh cồng chiêng, phải am hiểu cấu trúc của nhiều loại chiêng khác nhau. Người nghệ nhân sẽ dùng chiếc búa nhỏ gọi là mút jơm gõ đi, gõ lại, rồi đánh thử một nhịp, chậm rãi lắng nghe đã đúng tông, đúng nốt chưa, nếu chưa đúng thì lại phải ngồi sửa, trung bình để sửa 1 cái chiêng sẽ mất tầm 1-2 tháng. Vì vậy, đây là một nghề không phải ai cũng dễ dàng học được, mà còn đòi hỏi độ tỉ mỉ rất cao. Hiện nay trong làng này, không còn nhiều các nghệ nhân lành nghề và bọn trẻ cũng chỉ biết đánh nhưng ít người biết nghề chỉnh chiêng. Tuy nhiên, có một cậu bé trong làng tên Rơ Châm Tứ trong làng, năm nay 12 tuổi nhưng em suy nghĩ được nghề chỉnh chiêng là linh hồn của làng, của dân tộc Jrai. Em còn rất đam mê với bộ môn cồng chiêng và sẵn sàng giữ gìn truyền thống đáng quý của ông cha để lại, “Em thích chỉnh chiêng vì nghề này ý nghĩa lắm, tối người ta coi chiêng thì vui, đỡ mệt, còn người chết nghe chiêng mình để chia buồn cho anh em trong làng. Bỏ nghề này đi thì chiêng hư, bị đem sang làng khác không ai sửa, còn bán chiêng thì cũng như bán ông bà, cha mẹ”. Rơ Châm Tứ học chiêng từ thầy em, cũng là ông em, sau này về em đi theo đoàn nghệ nhân Jaika, rồi biết đánh.
Trong vòng xoáy của thời thế hiện đại, những giá trị văn hoá xưa cũ đôi khi lại khiến con người quên mất cội nguồn, và tinh hoa đặc sắc của đất Việt. Làng em còn nghèo, huyện vùng sâu vùng xa, chẳng mấy ai đến mà khám phá cái nghề này, còn mấy người hứng thú nghe cồng mà không đến Tây Nguyên nhỉ?. Phải nói đây là văn hoá rất đẹp của người Jrai, âm thanh của kim loại thật mạnh mẽ như cách núi rừng gầm rú như một vị thần. Chỉ mong còn thật nhiều trai trẻ người Jrai sẽ còn học nghề đánh cồng, chỉnh chiêng, yêu nghề, cũng như yêu đồng bào, là yêu văn hoá, yêu đất nước này.
Bộ ảnh chỉ là một câu chuyện không trọn vẹn để có thể khiến mọi người tò mò với một cái nghề đằng sau những điệu múa cồng chiêng dân giã hay thậm chí tìm đến đây và khám phá. Và cũng là câu chuyện về một em bé yêu nghề, dù còn nhỏ tuổi, nhưng em đã hiểu rõ bản sắc văn hóa của dân tộc mình. “Mong muốn của em bảo tồn văn hóa của người Jrai, giữ nghề chỉnh chiêng. Giữ gìn lại văn hóa từ ông bà, bố mẹ xa xưa, để sau này con cháu nhớ lại. Bán đi cái chiêng cũng như bán gia đình. Ham tiền quá làm gì, phải giữ lại văn hóa. Em có tiền em sẽ giữ chiêng”.
